ตัวอย่างแผนการนำนวัตกรรมเทคโนโลยทางการศึกษาปฐมวัยไปใช้
ตัวอย่างแผนการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการเทคโนโลยีกับการเรียนการสอน
การกำหนดแผนการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการเทคโนโลยีกับการเรียนการสอน
จำเป็นต้องมี
การวิเคราะห์เนื้อหาและกำหนดรูปแบบการเรียนรู้หรือศาสตร์การสอนตั้งแต่ขั้นตอนแรกของการจัดทำ
แผน เพื่อให้การกำหนดกิจกรรมการเรียนรู้และเครื่องมือหรือสื่อที่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์การเรียนรู้
แต่ละขั้นตอนของการเรียน ดังตัวอย่างแผนการจัดการเรียนรู้แบบ 4M เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิง เหตุผล ของ นิฤมล สุวรรณศรี (2556)
กำหนดเนื้อหาตามหน่วยต้นไม้
กำหนดรูปแบบการเรียนรู้ตาม แนวคิด 4M คือ M1:
Motivation M2: Manipulation M3:
Multiplication of learning activities
 M4: Multimedia โดยมีขั้นตอนการเรียนรู้ 3
ขั้นตอน คือขั้นเริ่มต้นเรียนรู้
ขั้นปฏิบัติการขั้นนำเสนอผลงาน
เทคโนโลยีที่ใช้ คือสื่อประสมวีดิทัศน์และกล้องดิจิทัล
ทั้งนี้เพื่อยืนยันผลของการพัฒนาการที่เกิดขึ้น
เครื่องมือวัดและประเมินผลจึงถูกกำหนดไว้
คือแบบสังเกตเพื่อประเมินผลกิจกรรมการจัดการเรียนรู้แบบ 4M พร้อมเกณฑ์การประเมินแบบรูบริคส์
โดยมีรายละเอียดดังนี้
แผนการจัดการเรียนรู้แบบ 4M เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล แผนที่ 1
สัปดาห์ที่ 1
หน่วย ต้นไม้ เรื่อง
ส่วนประกอบของต้นไม้
ระดับชั้น อนุบาลปีที่ 3 ระยะเวลา 30 นาที
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เพื่อกระตุ้นให้เด็กสนใจเข้าร่วมกิจกรรมอย่างสนุกสนาน
2. เพื่อให้เด็กบอกส่วนประกอบและความสำคัญของต้นไม้
3. เพื่อให้เด็กได้เล่นเป็นกลุ่มและทำงานร่วมกับผู้อื่นได้
4. เพื่อฝึกให้เด็กได้ใช้ทักษะการคิดเชิงเหตุผล ได้แก่
การจำแนก การเปรียบเทียบ
การเรียงลำดับ และการสรุปความ 5. เพื่อให้เด็กการกล้าแสดงออกในการเล่าเรื่องเกี่ยวกับผลงานตนเอง
6. เพื่อให้เด็กมีวินัยในการเก็บของเข้าที่ 7. เพื่อให้เด็กมีความเคารพในกติกาข้อตกลงของห้อง
สาระการเรียนรู้
ต้นไม้มีส่วนประกอบต่าง
ๆ เช่น ราก ลำต้น กิ่ง ก้าน ใบ ดอก ผล
ที่มีประโยชน์ต่อมนุษย์
ประสบการณ์สำคัญ
1. การแสดงออกอย่างสนุกสนาน
2. การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและเคารพความคิดเห็นของผู้อื่น
3. การเล่นและการทำงานร่วมกับผู้อื่น
4. การรับรู้และแสดงความรู้สึกผ่านสื่อ วัสดุ และผลงาน
5. การสังเกตการจำแนก เปรียบเทียบ เรียงลำดับ
6. การอธิบายเกี่ยวกับสิ่งของ เหตุการณ์และความสัมพันธ์ของสิ่งต่าง ๆ
7. การประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อเล็กด้วยการปั้น ประดิษฐ์ และการถ่ายภาพ
8. การปฏิบัติตามหลักคุณธรรมจริยธรรมมีวินัยการเก็บของเข้าที่
กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ เรื่อง
ส่วนประกอบของต้นไม้
สื่อการเรียนรู้
1.กระถางต้นมะลิ
2. สื่อวีดิทัศน์ เรื่อง
ต้นไม้มีอะไร
3. เครื่องเล่นวีดิทัศน์
4. โทรทัศน์
5. อุปกรณ์สร้างต้นไม้ด้วยมือเรา ประกอบด้วย
กระดาษรูปชิ้นส่วนต่างของต้นไม้ กาว
กระดาษสีแผ่นใหญ่สำหรับติดชิ้นส่วนต้นไม้
6. กล้องดิจิตอล
7. เครื่องพิมพ์สี
8. บอร์ดแสดงผลงาน
การวัดผลและการประเมิน
1. สังเกตการณ์มีส่วนร่วมทำกิจกรรมโดยใช้แบบบันทึกการสังเกต
2. สังเกตการสนทนาและการตอบคำถามของเด็ก
3. สังเกตผลงาน
บันทึกหลังการจัดกิจกรรม
1. ผลการจัดกิจกรรม
2. ปัญหา / อุปสรรค
3. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข
|
||||||||||||
จุดประสงค์การเรียนรู้
1.
เพื่อกระตุ้นให้เด็กสนใจเข้าร่วมกิจกรรมอย่างสนุกสนาน
2. เพื่อให้เด็กบอกลักษณะรูปร่างของต้นไม้และขนาดของเงาจากต้นไม้
3. เพื่อให้เด็กได้เล่นเป็นกลุ่มและทำผู้อื่นได้างานร่วมกับ
4. เพื่อฝึกให้เด็กได้ใช้ทักษะการคิดเชิงเหตุผล
ได้แก่ การจำแนก การเปรียบเทียบ การเรียงลำดับ และการสรุปความ
5. เพื่อให้เด็กการกล้าแสดงออกในการเล่าเรื่องเกี่ยวกับผลงานตนเอง
6. เพื่อให้เด็กมีวินัยในการเก็บของเข้าที่
7. เพื่อให้เด็กมีความเคารพในกติกาข้อตกลงของห้อง
สาระการเรียนรู้
สาระที่ควรเรียนรู้
ต้นไม้มีประโยชน์ให้ร่มเงา ทำให้เกิดความร่มเย็น
ขนาดรูปร่างของ
ต้นไม้มีผลต่อการให้ร่มเงา
ประสบการณ์สำคัญ
1. การแสดงออกอย่างสนุกสนาน
2. การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและเคารพความคิดเห็นของผู้อื่น
3. การเล่นและการทำงานร่วมกับผู้อื่น
4. การรับรู้และแสดงความรู้สึกผ่านสื่อ วัสดุ
และผลงาน
5. การสังเกต การจำแนก เปรียบเทียบ เรียงลำดับ
6. การอธิบายเกี่ยวกับสิ่งของ
เหตุการณ์และความสัมพันธ์ของสิ่งต่
7.
การประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อเล็กด้วยการเขียนภาพ
และ ถ่ายภาพ
8. การปฏิบัติตามหลักคุณธรรมจริยธรรมมีวินัยการเก็บของเข้าที่
กิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง
ต้นไม้ให้ร่มเงา
ขั้นตอน/องค์ประกอบ
|
รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
|
ขั้นเริ่มต้นเรียนรู้
M1: Motivation,
M4: Multimedia
|
1.เด็กและครูสนทนาเกี่ยวกับประสบการณ์เมื่อเด็กพบแดดร้อนจัด
เด็ก ๆ ทำ อย่างไรกันบ้าง
2. เด็กดูสื่อการ์ตูนเคลื่อนไหวประกอบเพลง
เรื่อง ” อุ๋มอิ๋มผจญภัย ตอน มหัศจรรย์ของต้นไม้
“ และมีคำถามจากตัวการ์ตูนในตอนท้ายเรื่องเกี่ยวกับ การวิ่งไปหลบแดดของตัวการ์ตูน
ว่าจะวิ่งไปหลบแดดที่ไหนระหว่าง ใต้ต้น มะม่วง ใต้ต้นมะพร้าว และใต้ต้นมะนาว
“
3. เด็กช่วยกันตอบคำถามของการ์ตูน จากนั้นเด็กและครูฟังคำเฉลยพร้อม
คำอธิบายเหตุผลจากสื่อการ์ตูนในการเลือกเข้าไปหลบแดดแต่ละต้น
|
ขั้นปฏิบบัติการ
( M2: Manipulation, M4: Multimedia)
|
1. เด็กแบ่งกลุ่ม 4-5 คน เข้าแถวตามกลุ่มเพื่อออกไปสำรวจร่มเงาจากต้นไม้
บริเวณสนามของโรงเรียน
2. เด็กเดินสำรวจต้นไม้และสังเกตต้นไม้ในสนามที่มีขนาดของเงามากที่สุด
และน้อยที่สุด
3. เด็กในกลุ่มสรุปขนาดเงาของต้นไม้และติดหมายเลข
โดยครูมีกระดาษ หมายเลข 1 หมายเลข 2 ให้เด็ก ๆ ติดต้นไม้แสดงขนาดเงาตามเงื่อนไข คือหมายเลข
1 ให้ร่มเงามากที่สุด หมายเลข 2 ให้ร่มเงาน้อยที่สุด โดยมีครูคอยให้การช่วยเหลือในการติดหมายเลขที่ต้นไม้
4. เด็กเเต่ละคนกลุ่มช่วยกันบันทึกต้นไม้ที่ให้ร่มเงามากที่สุดและน้อยที่สุดด้วย
การวาดภาพต้นไม้ขนาดใหญ่และขนาดเล็ก
5. เด็กและครูสนทนากัน โดยครูใช้คำถาม
- รูปร่างของต้นไม้แต่ละต้นเหมือน หรือแตกต่างกันอย่างไรบ้าง - ต้นไม้ใดในสนามเล็กที่สุด และใหญ่ที่สุด
- ถ้าแดดร้อนเด็กควรไปหลบที่ต้นไม้ใดในสนาม
- เพราะอะไรถึงวิ่งไปหลบแดดที่ต้นไม้นั้น
6. เด็ก ๆ ช่วยกันเก็บอุปกรณ์การวาดภาพ เข้าแถวกลับห้องเรียน
เพื่อ นำเสนอผลงานภาพจากการสำรวจขนาดร่มเงาของต้นไม้ในชั้นเรียน
|
ขั้นนำเสนอผลงาน
(M3: Multiplication of learning activities , M4: Multimedia)
|
1. เด็กนำเสนอผลงานภาพวาดที่ให้ร่มเงามากที่สุดและน้อยที่สุด
2. ตัวแทนกลุ่ม ถ่ายภาพผลงานกับเพื่อน
ๆ ในกลุ่มด้วยกล้องดิจิตอล 3. เด็กและครูร่วมกันสรุปการสังเกตขนาดของร่มเงาต้นไม้ในสนามว่า - ทำไมต้นไม้จึงมีร่มเงามากและร่มเงาน้อยแตกต่างกัน
- ถ้าแดดร้อนจัดเด็กจะทำอย่างไรบ้าง
|
สื่อการเรียนรู้
1. สื่อวีดิทัศน์การ์ตูนเคลื่อนไหว เรื่อง
อุ๋มอิ๋มผจญภัย ตอน มหัศจรรย์ของต้นไม้
2. เครื่องเล่นวีดิทัศน์
3. โทรทัศน์
4. กระดาษพิมพ์หมายเลข 1 2
5. กระดาษวาดภาพ
6. สีไม้ สีเทียน
7. กล้องดิจิตอล
8. เครื่องพิมพ์สี
การวัดผลและการประเมิน
1.สังเกตการมีส่วนร่วมทรรมโดยใช้แบบบันทึกการสังเกตากิจก
2.สังเกตการสนทนาและการตอบคำถามของเด็ก
3.สังเกตผลงาน
บันทึกหลังการจัดกิจกรรม
1. ผลการจัดกิจกรรม
2. ปัญหา/ อุปสรรค
3. ข้อเสนอแนะ/ แนวทางแก้ไข
ตัวอย่าง แผนการผลิตสื่อประสมวีดิทัศน์
เรื่อง อุ๋มอิ๋มผจญภัย ตอน มหัศจรรย์ของต้นไม้
สัปดาห์ที่ 1 วันที่ 4 เรื่อง ต้นไม้ให้ร่มเงา
ตามแผนการจัดการเรียนรู้แบบ4Mเพื่อส่งเสริมการคิดเชิงเหตุผลสำหรับเด็กปฐมวัย
ลำดับ
|
ภาพ
|
เสียง/เนื้อหา
|
1
|
 |
ไตเติ้ล: เพลงบรรเลง
|
เสียง: “อุ๋มอิ๋มผจญภัย ตอน มหัศจรรย์ของ”
|
||
เพลงบรรเลงสนุกสนาน
|
||
2
|
อุ๋มอิ๋ม:“ลา ลัน ลา (ร้องเพลง)...วันนี้มีความสุข
|
|
คุณพ่อคุณแม่พาอุ๋มอิ๋มมาเยี่ยมครอบครัวลุงมาด
|
||
โอโฮ สวนของลุงมาดต้นไม้เยอะดีจังเลยอากาศก็
|
||
สดชื่นเย็นสบาย อุ๊ย !มีผีเสื้อสีสวยๆบินอยู่
|
||
รอด้วย..
รออุ๋มอิ๋มด้วยขออุ๋มจับเล่นหน่อย”
|
||
อุ๋มอิ๋ม:อุ้ย!นั่นลุงมาตรกับพี่จิงอยู่ตรง
|
||
พ่อลูกกำลังทำอะไรกันอยู่นะ เข้าไปหาดีกว่า
|
||
3
|
ลุงมาด: อ้าวน้องอุ๋ม...คุณพ่อคุณแม่ไม่ได้เดินมา
|
|
ด้วยกันหรือจ๊ะ ...
|
||
อุ๋มอิ๋ม:คุณพ่อคุณแม่นั่งคุยกับป้าทิงกันอยู่หน้า
|
||
บ้านลุงมาดค่ะ แล้วกำลังทำอะไรกันอยู่
|
||
ลุงมาด: กำลังช่วยกันปลูกต้นไม้อยู่จ๊ะ มาดูสิลุง
|
||
ปลูกต้นไม้อะไรไว้บ้างลุงจะพาดู หนูรู้จักชื่อต้นไม้ที่
|
||
เห็นบ้างไหมลูก
|
||
พี่จิง:พี่รู้จักชื่อต้นไม้ที่พ่อปลูก
ทุกต้นเลย ต้นนี้
|
||
มะม่วง ต้นนั้นต้นมะขาม แล้วต้นที่ใกล้
|
||
ต้นมะยม ถัดเป็นเป็นต้นมะนาวกับมะพร้าวที่พ่อ
|
||
ปลูกไว้
|
||
อุ๋มอิ๋ม:พี่จิงเก่งจังเลยค่ะ รู้จักต้นไม้เยอะแยะเลย
|
||
ลุงมาด: ต้นไม้มีประโยชน์กับคนเรามากนะ
|
||
ทั้งร่มเงา ให้อากาศ เป็นอาหาร
และยังมาทำเป็นที่
|
||
อยู่อาศัยได้ด้วย
|
ลำดับ
|
ภาพ
|
เสียง/เนื้อหา
|
4
|
พี่จริง:น้องอุ๋มเราไปเล่นกับเพื่อนๆพี่
|
|
ดีกว่าที่กว้างโล่งดีนะ
|
||
อุ๋มอิ๋ม:ดีคะไปกัน..ไปเล่นก่อนนะคะลุงมาตร
|
||
ลุงมาตร:เล่นกันระวังๆนะลูก
|
||
อุ๋มอิ๋ม:พี่จริงแดดร้อนมากจังคะ แสงแดด
|
||
มากๆเลย น้องร้อนเหงื่อออกเต็มตัวเลย
|
||
5
|
เสียงเพลงบรรเลง…………
|
|
อุ๋มอิ๋ม:เพื่อนๆคะ ทายซิว่า“ อุ๋มอิ๋มกับพี่
|
||
ไปหลบแดดที่ไหนกัน ระหว่าง
|
||
1.ใต้ต้นมะม่วง 2.ใต้ต้นมะพร้าว3.ใต้ต้นมะนาว
|
||
เพื่อนๆ ลองตอบดูซิคะ”
|
||
เสียงเพลงบรรเลงเบาๆ 10 วินาทีเพื่อรอคำตอบ
|
||
6
|
อุ๋มอิ๋ม:อยากรู้หรือยังคะ ว่าน้องอุ๋มจะ
|
|
ต้นอะไรคะ
|
||
เสียงเพลงบรรเลง
|
||
อุ๋มอิ๋ม:ต้นมะม่วงเป็นค าตอบที่ถูกต้อง
|
||
ต้นมะม่วงใบมีจำนวนมากหนาทึบสามมารถบัง
|
||
แสงอาทิตย์ร้อนๆได้ใบของมะม่วงทำให้เกิด
|
||
7
|
อุ๋มอิ๋ม:ส่วนต้นมะนาว น้องอุ๋มไม่วิ่งเขา
|
|
เด็ดขาด เพราะ ต้นมะนาวมีใบเล็ก ต้นเล็ก
|
||
และกิ่งมีหนามแหลมคม เป็นอันตรายต่อ
|
||
ข่วนร่างกาย แขน ขาได้นะคะ
|
||
8
|
อุ๋มอิ๋ม:ต้นมะพร้าวก็หลบแดดไม่ได้คะ เพราะต้น
|
|
มะพร้าวใบเล็กเรียวมีช่ว่างเยอะอง ลำต้น
|
||
มากบังแสงแดดได้น้อย และต้องระวังจาก
|
||
มะพร้าวที่หนักหล่นใส่ศีรษะอีกต่างหาก
|
||
ลำดับ
|
ภาพ
|
เสียง/เนื้อหา
|
9
|
อุ๋มอิ๋ม:เพื่อนๆที่ทายถูกว่าอุ๋มอิ๋มวิ่งไปห
|
|
มะม่วงเก่งจังค่ะ
|
||
เสียงเพลงบรรเลง
|
||
10.
|
พี่จิง:น้องอุ๋มอิ๋ม พี่ว่าเราสองคนกลับไปพักในบ้าน
|
|
พี่จิงก่อนดีกว่านะ
เย็นๆค่อยออกมาเล่นกัน
|
||
อุ๋มอิ๋ม:ดีคะน้องจะได้ไม่ร้อนด้วย กลับบ้าน
|
||
ชวนคุณพ่อคุณแม่ปลูกต้นไม้ที่บ้านเยอะ
|
||
ต้นไม้มีประโยชน์หลายอย่างทั้งเป็นอาหาร
|
||
ยังให้ร่มเงาป้องกันแสงแดดได้ด้วยไปกันค่ะพี
|
||
เสียงเพลงบรรเลง
|
||
อุ๋มอิ๋ม:จบแล้วคะ แล้วพบกันใหม่นะคะ
|
||
เพลงบรรเลง
|
||
.
แบบสังเกตเพื่อประเมินผลกิจกรรมการจัดการเรียนรู้แบบ4M
คำชี้แจง ให้ผู้ประเมินเขียนเครื่องหมาย ในช่องระดับปฏิบัติการของเด็กแต่ละประเด็นที่ ประเมินตามระดับคุณภาพ
ระดับคุณภาพ ทักษะการคิดเชิงเหตุผล 4 ด้าน และ การทำงานร่วมกับผู้อื่น
ระดับ
|
รายการ
|
ด้านการจำแนก
|
|
3
|
เด็กบอกหรือจำแนกสิ่งของต่างๆได้อย่างคล่องแคล่ว
|
2
|
เด็กบอกหรือจำแนกสิ่งของต่าง ๆ
ได้โดยครูคอนชี้แนะและกระตุ้นเตือน1-2ครั้ง
|
1
|
เด็กบอกหรือจำแนกสิ่งของต่าง ๆ
ได้อย่างสับสนและไม่แน่ใจ โดยครูคอยชี้แนะ/ช่วย 3 ครั้งขึ้นไป
|
ด้านการเปรียบเทียบ
|
|
3
|
เด็กบอกหรือเปรียบเทียบความเหมือน - แตกต่างได้อย่างคล่องแคล่ว
|
2
|
เด็กบอกหรือเปรียบเทียบความเหมือน - แตกต่างได้โดยครูคอนชี้แนะและกระตุ้นเตือน 1-2 ครั้ง
|
1
|
เด็กบอกหรือเปรียบเทียบความเหมือน-แตกต่างได้อย่างสับสน และไม่แน่ใจโดยครูคอยชี้แนะนำ
|
ช่วยเหลือ 3 ครั้งขึ้นไป
|
|
ด้านการเรียงลำดับ
|
|
3
|
เด็กบอกหรือนำสิ่งของ หรือเหตุการณ์ต่าง
ๆ มาจัดเรียงลำดับได้อย่างคล่องแคล่ว
|
2
|
เด็กบอกหรือนำสิ่งของ หรือเหตุการณ์ต่าง
ๆ มาจัดเรียงลำดับได้โดยครูคอนชี้แนะและกระตุ้นเตือน
|
1-2 ครั้ง
|
|
1
|
เด็กบอกหรือนำสิ่งของ หรือเหตุการณ์ต่าง
ๆ มาจัดเรียงลำดับได้อย่างสับสนและไม่
|
ชี้แนะ/ช่วยเหลือ3ครั้งขึ้นไป
|
|
3
|
เด็กบอกหรือหาความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งของหรือเหตุการณ์ได้อย่างคล่องแคล่ว
|
2
|
เด็กบอกหรือหาความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งของหรือเหตุการณ์ได้โดยครูคอนชี้แนะและ
|
1-2 ครั้ง
|
|
1
|
เด็กบอกหรือหาความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งของหรือเหตุการณ์ได้อย่างสับสนและไม่แน
|
ชี้แนะ/ช่วยเหลือ3ครั้งขึ้นไป
|
|
ด้านการทำงานร่วมกับผู้อื่น
|
|
3
|
เด็กปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นได้อย่างดีไม่มีข้อขัดแย้ง
|
2
|
เด็กปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นได้ไม่ดีและมีการขัดแย้ง1-2ครั้ง
|
1
|
เด็กปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นได้ไม่ดีและมีการขัดแย้ง3ครั้งขึ้นไป
|
แบบสังเกตเพื่อประเมินผลกิจกรรมการจัดการเรียนรู้แบบ
4M
ที่
|
ชื่อ
|
ผลการประเมิน
|
รวม
|
เฉลี่ย
|
||||||||||||||
จำแนก
|
เปรียบ
เทียบ
|
เรียง
ลำดับ
|
สรุป
|
ประเมิน
|
||||||||||||||
3
|
2
|
1
|
3
|
2
|
1
|
3
|
2
|
1
|
3
|
2
|
1
|
3
|
2
|
1
|
||||
1
|
||||||||||||||||||
2
|
||||||||||||||||||
3
|
||||||||||||||||||
4
|
||||||||||||||||||
5
|
||||||||||||||||||
6
|
||||||||||||||||||
7
|
||||||||||||||||||
8
|
||||||||||||||||||
9
|
||||||||||||||||||
10
|
||||||||||||||||||
11
|
||||||||||||||||||
12
|
||||||||||||||||||
13
|
||||||||||||||||||
14
|
||||||||||||||||||
15
|
||||||||||||||||||
16
|
||||||||||||||||||
17
|
||||||||||||||||||
18
|
||||||||||||||||||
19
|
||||||||||||||||||
รวม
|
||||||||||||||||||
ค่าเฉลี่ย
|
||||||||||||||||||
เกณฑ์ประเมิน ระดับ 2.34-3.00 หมายถึง ดีมาก
ระดับ
1.68-2.33 หมายถึง พอใช้
ระดับ
1.02-1.67
หมายถึง ปรับปรุง
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น