ห้องเรียนอัจฉริยะ (smart classroom)

  ห้องเรียนอัจฉริยะ (Smart Classroom)

ห้องเรียนอัจฉริยะหรือสมาร์ทคลาสรูม (smart classroom) คือ ห้องเรียนที่มีการจัด สภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับการเรียนรู้โดยบูรณาการเทคโนโลยี ในลักษณะของการเรียนเชิงรุก (Active learning) โดยมีองค์ประกอบหลัก คือ ผู้สอน ผู้เรียน เทคโนโลยีสมาร์ทคลาสรูม และ โครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เช่น ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

กระบวนทัศน์ของห้องเรียนอัจฉริยะHuang et. Al (2014) นำเสนอเป็นตัวย่อของคำว่า S.M.A.R.T. ดังนี้

S Showing

                T   Testing                                                                     M Manageable

     R                                             A

Real-time Interactive                        Acessible

ภาพกระบวนทัศน์ห้องเรียนอัจฉริยะ

ที่มา:Huang et. Al (2014)

มิติการนำเสนอสารสนเทศ (S : Showing) การนำเสนอสารสนเทศของการสอนในชั้นเรียน ผ่านเทคโนโลยีทางการศึกษาเป็นการนำเสนอเนื้อหาในลักษณะของการแสดงเป็นภาพอย่างชัดเจนและ เหมาะสมกับผู้เรียน ที่ช่วยเสริมคุณลักษณะทางปัญญา เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของกระบวนการเรียนรู้โดยใช้สื่อ

มิติการบริหารจัดการ (M: Manageable) รูปแบบของโครงร่างที่หลากหลายและสะดวกต่อ การจัดการห้องเรียนอัจฉริยะ อุปกรณ์ ระบบ ทรัพยากร ของห้องเรียนอัจฉริยะควรมีรูปแบบการจัดที่ง่าย รวมถึงโครงร่างของการจัดการชั้นเรียน ระบบความปลอดภัย ระบบการบริหารจัดการระบบ เครือข่าย การจัดที่นั่งมีทั้งในลักษณะของครูเป็นศูนย์กลางในชั้นเรียน หรือ เอื้อต่อการเรียนรู้ของเด็กรายบุคคล และการเรียนรู้ร่วมกัน ดังนั้น การบริหารจัดการห้องเรียนอัจฉริยะควรมีความหลากหลายและยืดหยุ่น รองรับกิจกรรมการเรียนรู้ในหลากหลายคำนึงถึงปฏิสัมพันธ์ของผู้เรียนกับวัตถุประสงค์การเรียนรู้เป็นสำคัญ

มิติของการเข้าถึง (A:Accessible) แสดงถึงความสะดวกของการได้เข้าใช้ทรัพยากรและ เครื่องมือในห้องเรียนอัจฉริยะ รวมถึงการเลือกทรัพยากร การกระจายเนื้อหา และความเร็วของการเข้าถึง ทรัพยากรการเรียนรู้บนระบบเครือข่ายต่างๆ ที่เอื้อการเรียนรู้เป็นรายบุคคล การเรียนรู้อย่างมี ปฏิสัมพันธ์แบบร่วมมือกัน ทรัพยากรการเรียนการสอนที่พร้อมสนับสนุนการสอนและกิจกรรมเรียนรู้ โดยอุปกรณ์หลากหลายแพลดฟอร์ม ทั้ง เครื่องคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ เครื่องคอมพิวเตอร์แท็บเล็ต  สมาร์ทโฟน เชื่อมต่อกับเครื่องฉายภาพ กระดานแบบมีปฏิสัมพันธ์ (interactive whiteboards) รวมทั้งอุปกรณ์อื่นๆ ที่มีความยืดหยุ่นและเอื้อต่อการเข้าถึงและสนับสนุนกระบวนการ ทรัพยากรในห้องเรียนที่สอดคล้องกับหลักสูตร แผนการสอน เนื้อหาที่ใช้สอน ควรจะเอื้อต่อการเข้าถึงทรัพยากรต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ว

มิติของการมีปฏิสัมพันธ์แบบเรียลไทม์ (R:Real-time Interactive) แสดงถึงความสามารถ ของการสนับสนุนปฏิสัมพันธ์ที่สนับสนุนการสอนและปฏิสัมพันธ์ระหว่างอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ห้องเรียนอัจฉริยะเกี่ยวข้องกับการดำเนินการ่วมกันที่สะดวก ดำเนินการอย่างราบรื่น ติดตามการมี ปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันได้ ห้องเรียนอัจฉริยะควรประกอบด้วยเครื่องมือแบบมีปฏิสัมพันธ์ที่ ฟังก์ชันครบถ้วน มีการนำทางที่ชัดเจน ควรมีการบันทึกและเก็บข้อมูลพื้นฐานของผู้สอนและเด็ก

มิติของการทดสอบ (T : Testing) การรับรู้ของสภาพแวดล้อมทางกายภาพและพฤติกรรมการ เรียนรู้ในห้องเรียนอัจฉริยะ ปัจจัยของสภาพแวดล้อมรวมถึงอุณหภูมิ แสง เสียง สี กลิ่น เป็นผลกระทบด้านกายภาพและจิตใจของเด็กในห้องเรียน

สภาพแวดล้อมภายในห้องเรียนมีการติดตั้งชุดเครื่องมือดิจิทัล digitaltool( set) ประกอบด้วย อินเทอร์แอ็คทิฟไวท์บอร์ด (Interactive whiteboard) หรือ สมาร์ทบอร์ด (smart board) ระบบการ ฉายภาพ (projector) ระบบบันทึกภาพระหว่างสอน (video capture system) อุปกรณ์ควบคุมการจัดการชั้นเรียน (classroom control system) รวมถึงเครื่องคอมพิวเตอร์แท็บเล็ตขับเคลื่อนกิจกรรม การเรียนรู้เชิงรุก (active learning) ที่เน้นปฏิสัมพันธ์และการมีส่วนร่วมระหว่างการเรียนรู้ในห้องเรียน แตกต่างจากการเรียนรู้ในชั้นเรียนรูปแบบเดิม ด้วยการบูรณาการเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารเข้ากับวิธีสอนที่เน้นการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) ตั้งแต่ระดับหลักสูตร จนกระทั่งถึงระดับกิจกรรม ทั้งในและนอกห้องเรียน ชุดเครื่องมือดิจิทัลที่ถูกระบุเป็นอุปกรณ์ห้องเรียนอัจฉริยะ คือ สมาร์ทบอร์ด หรือกระดานอัจฉริยะ เป็นอุปกรณ์ที่มีความแตกต่างจากกระดานดำหรือกระดานไวท์บอร์ดเดิม เนื่องจากสามารถสร้างปฏิสัมพันธ์ การมีส่วนร่วมบนความเสมือนจริง จากคุณลักษณะของอุปกรณ์ในห้องเรียนอัจฉริยะดังกล่าว ทำให้กิจกรรมการเรียนการสอนห้องเรียน เปลี่ยนแปลงไปเป็นการเรียนรู้เชิงรุก (activelearning) มากขึ้น สำหรับนโยบายการพัฒนา และเลือกใช้ห้องเรียนอัจฉริยะในแต่ละสถานศึกษาแม้ว่าแนวคิดหลักจะคล้ายคลึงกันแต่จะมีรูปแบบ ของการนำไปใช้ที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับนโยบายและรูปแบบการจัดการเรียนการสอนของ สถาบันการศึกษาแต่ละแห่ง ดังเช่น หลักการสมาร์ทคลาสรูมตามแนวทางของมหาวิทยาลัยสวนดุสิ (สุขุม เฉลยทรัพย์,2558) เรียกว่า สสส. คือ

1.       ส่งเสริม:ส่งเสริมความเข้าใจ

2.       เสมือนจริง:สื่อความใกล้เคียงกับของจริง

3.       ส่วนร่วม:สื่อจะต้องให้ผู้เรียนในมีส่วนร่วมมากขึ้น